doelstelling
historiediscussieplan elementenlaatste nieuwsopenbaarpractischlinksarchiefdigitale stad


Aan de leden van B&W
Aan de leden van de Commissie Duurzaamheid
Aan de leden van de Commissie Extern
Postbus 78
2600 ME Delft


Betreft: Reactie op Schetsplan plus
Datum: 16 mei 1999


Geacht College,
Geacht Commissielid,

Het Schetsplan Plus '99 is in het afgelopen half jaar stapsgewijs tot stand gekomen. Het moet de volgende fase van de ontwikkeling van het Zuidpoortgebied inluiden. Het zou een kader moeten bieden voor verdere planontwikkeling. Voor het geven van een goed onderbouwde beoordeling heeft het bestuur van de Belangenvereniging Zuidpoort gewacht op het offici�le werkdocument.
Het ontbreken van een heldere set van uitgangspunten, criteria en doelstellingen in dit werkdocument maakt dat we het geheel op een groot aantal punten te beschrijvend vinden. Bij de beoordeling hebben we de volgende uitgangspunten voor het ontwikkelen van de Zuidpoort gehanteerd:

  • Aansluiting op de binnenstad;
  • Hoogwaardige entree/ontvangstgebied voor de binnenstad;
  • Waarborging sociale veiligheid;
  • Voldoende mate van vermenging van functies;
  • Voldoende parkeren auto's en fiets en een goed ge�ntegreerde openbaar vervoerszone;
  • Goed woonmilieu;
  • Juiste relatie met bestaande elementen in het plangebied
  • Integrale benadering van stedebouwkundige, functionele en milieukundige aspecten
Beschrijving van het proces
Status van het schetsplan
Risico-analyse
Conclusie
Reactie Belangenvereniging Zuidpoort

Beschrijving van het proces
De totstandkoming van het Schetsplan Plus '99 heeft in een open sfeer met de meeste belanghebbenden plaatsgevonden. Naast het reguliere overleg met de projectleider Eeuwe de Jong was de Belangenvereniging Zuidpoort ook betrokken bij tal van andere belangrijke discussies en overleggen. In de veelheid aan contacten viel op dat het - ondanks alle lof voor de geboden communicatie-mogelijkheden - toch voornamelijk om informatie-uitwisseling ging en globaal commentaar op de planvorming. Veelal kwam dit door het ontbreken van de noodzakelijke exacte informatie. Toen deze geleverd zou worden in de vorm van een Werkdocument heeft de Belangenvereniging Zuidpoort bewust afgezien van een inhoudelijk commentaar omdat dit werkdocument zeer beschrijvend van aard was.
Na de presentatie van het Werkdocument Zuidpoort op 22 februari 1999 heeft onze vereniging wel de aspecten van sociale veiligheid rond het Schetsplan-plus '99 door ontwerp- en adviesbureau RUIM laten uitzoeken .
Deze quick-scan bood ook de gemeente de gelegenheid op een snelle en adequate wijze de aanbevelingen voor verbetering van sociale veiligheid in het plan te betrekken. Omdat dit vervolgens op hoofdlijnen niet gebeurd is, komen we hieronder nog enkele malen terug op dit voor ons zo belangrijke aspect.
Voor een aantal variabelen is door B&W al een standpunt ingenomen maar voor een groot aantal andere variabelen is dit in het geheel nog niet gebeurd en moet nog overleg plaatsvinden met betrokkenen.


Status van het schetsplan
In deze vorm kan het Schetsplan-plus volgens ons nog niet het beoogde sturingsinstrument zijn voor de langlopende planontwikkeling. Het is slechts een vlekkenplan dat op hoofdlijnen een beschrijving geeft van de inrichtingsvoorstellen. Globale bouwhoogtes ontbreken en er zijn zelfs geen doorsneden gegeven op basis waarvan de openbare ruimten beter inzichtelijk gemaakt kan worden en de relatie tussen wonen en straat/plein duidelijk wordt. Om duurzaam sturing te geven dienen uitgangspunten, randvoorwaarden en de meer operationele inrichtingsprincipes expliciet in het Schetsplan Plus opgenomen te worden. Wij stellen voor dat de gemeente het plan op dit punt aanvult en daarbij aangeeft hoe de uitgangspunten van de Belangenvereniging Zuidpoort ingevuld worden.
In de toelichting op het schetsplan wordt een onderscheid gemaakt tussen het Kerngebied en het Studiegebied. Niet alleen voor het studiegebied maar ook voor het kerngebied staan nog een reeks punten open die zijn doorgeschoven naar de uitwerkingsfase. In het Schetsplan Plus moet bij deze punten vermeld worden of en in welke mate deze nog tot wijziging van hoofdlijnen, bijvoorbeeld rooilijnen, en uitgangspunten kunnen leiden.

Risico-analyse
Het getuigt van realiteitszin en open communicatie om alle overgebleven risico's op een rijtje te zetten en zodoende mee te laten wegen in de besluitvorming. Maar de analyse is veel te summier en er ontbreken enkele risico's, zoals voorplein, rooilijnen veld 7 en kunsthal. Wat in zijn algemeenheid bij de inhoudelijke niet-financi�le risico's opvalt is dat alleen punten waarbij de maatschappelijke consensus ontbreekt genoemd worden als risico. Wij hadden verwacht dat ook risico's met de bijbehorende nut en noodzaak in kaart gebracht zouden zijn ten aanzien van de voortgang van het plan, de exploitatie, het stedebouwkundig programma van eisen en de functionele inrichting van de diverse velden. Nu lijkt het of alleen de omwonenden een risico zijn! Zijn andere niet genoemde risico's overigens al volledig onder controle? Verder ontbreekt in de analyse van de risico's een omschrijving van de bandbreedte waarbinnen gekozen kan worden. Per risicovol onderwerp wordt hieronder een reactie gegeven.

Veld 2 als kerngebied: gezien de mogelijke herontwikkeling van het gebied, bij vertrek van de bibliotheek, levert dit een groot risico op; we stellen dan ook voor veld 2 toe te voegen aan het studiegebied of duidelijk te maken op welke wijze in een later stadium van de hoofdlijnen/uitgangspunten afgeweken kan worden.
Ondanks het ontbreken van gegevens over de bouwhoogte maakt de maquette duidelijk dat de bouwmassa te fors is en de bouwhoogte niet past, misstaat, in de wand van de Gasthuislaan en mogelijke ontwikkelingen in de omgeving in de weg staat onder andere door verplaatsing van de bibliotheek.

Paviljoen: de analyse moet ook gericht zijn op het laten vervallen van het paviljoen. De bewoners van het Haakpand hebben bezwaren in verband met de belemmering van het uitzicht. De discussie over het paviljoen wordt met belanghebbenden voortgezet. De architecten geven zelf aan, dat de planvorming bij dit punt nog niet geheel uitgekristalliseerd is.

Discotheek: de discotheek voegt geen kwaliteit toe aan het Zuidpoortgebied en het Zuidpoortgebied biedt niet de kwaliteit om een discotheek goed te laten functioneren. Een kansrijk theater vereist ondersteunende activiteiten in en rond het theater. Een disco doet dit niet, maar doet daar eerder afbreuk aan. Ook nu weer ontbreekt een brede risico-analyse waarin nut en noodzaak van een disco aan de orde komen.

Theater: bij de bespreking van het Schetsplan '97 in de raad is afgesproken dat er gekeken zal worden naar uitbreidingsmogelijkheden van het theater op veld 5. Hierover vinden we niets terug in de nota. De voorstellen gaan nu niet verder als vermeld in de nota Evaluatie van de exploitatie van theater De Veste d.d. 29-4-99. Onze bezwaren tegen deze voorstellen hebben we verstuurd aan de commissie CKE .
In het Schetsplan Plus ligt er nu een smalle doorgang tussen veld 5 en het theater. Deze smalle doorgang zal door O'Donnell en Tuomey nader uitgewerkt worden afhankelijk van de eventuele uitbreiding van het theater (blz. 9 presentatieboek). Wij zijn van mening dat een onderzoek in breder kader naar meer mogelijkheden in en rond het theater nodig is, o.a. uitbreiding kleine zaal en mogelijke congresfaciliteiten door toevoeging van twee commissiezalen in veld 5. Een beter gebruik van de fysieke mogelijkheden zal bijdragen tot de beoogde levendigheid op het Cultuurplein. De nu getekende smalle doorgang zal naar ons idee geen bijdrage hieraan leveren.

Sociale Veiligheid: tijdens de bespreking van het concept-rapport Sociale Veiligheid in Zuidpoort toonden gemeente en MAB weinig bereidheid stedenbouwkundig iets aan het plan te veranderen ondanks de in onze ogen heldere aanbevelingen om de kansen voor sociale veiligheid te versterken. Op hoofdlijnen ging de discussie vooral over de breedte van de doorgang van het commerci�le plein naar de Zuidwal en de O.V.-baan (zie tekening 5b in rapport 'Sociale Veiligheid in Zuidpoort' op blz. 6). In de aanbevelingen zit ook de optie van twee doorgangen, die meer voordelen biedt dan alleen de vermindering van het onveiligheidsgevoel. Andere hoofdpunten betreffen inpassing van de fietsroute over de pleinen en het verbeteren van de zichtlijnen van en naar de pleinen en van woningen naar openbare ruimtes. Het paviljoen is hierbij een obstakel en ook de smalle doorgangen richting Zuiderstraat beperken het zicht op de openbare ruimte.
Naast aandacht voor de aanbevelingen willen we dat de nodige aandacht voor het aspect sociale veiligheid in het vervolgtraject gewaarborgd blijft.

Entree binnenstad (Voorplein/OV-baan/Sebastiaansbrug): de sterke kant van Zuidpoort moet zijn dat het een kwalitatief hoogwaardige entree moet vormen voor de binnenstad, een cruciaal uitgangspunt voor de Belangenvereniging Zuidpoort. Deze sterke kant moet meer dan nu worden benut. Een verbrede doorgang tot het plein leidt tot een betere entree tot de binnenstad. Op dit punt is het schetsplan echt te mager. De relatie tussen ov-baan en plein moet beter vorm gegeven worden. Een tweede doorgang kan ook hier de entree van de binnenstad versterken. Nu ligt er een oplossing die visueel en functioneel vragen oproept. Deze vragen zijn in het overleg nog niet voldoende beantwoord. Voor een aantrekkelijk entreegebied is het zgn. voorplein in combinatie met de Sebastiaansbrug van wezenlijk belang. Doordat het bij geen enkel veld behoort is de aandacht ook minimaal. We stellen voor om dit gebied als apart veld te benoemen waarvoor afzonderlijk criteria, randvoorwaarden ontwikkeld dienen te worden. In dit verband werden we verrast met het voorgenomen gesprek tussen Bob van Reeth en Joan Busquets over de toekomst van de Zuidwal. We verwachten dat de gemeente in dit gesprek als regisseur optreedt.

Kunsthal/Stadshal: deze uitbouw aan het Hoogovenspand ligt centraal tussen beide pleinen en is dus van cruciaal belang om te komen tot menging van functies, tot interactie tussen beide pleinen en tot verbetering van een sociaal veilig gebied. Een kunsthal zal met beperkte aanloop en venstertijden mogelijk hiervoor niet geschikt voor zijn. De discussie over randvoorwaarden met gemeente en MAB is nog niet afgerond. Ook het leidingtrac� langs de Zuiderstraat speelt hierbij een rol. Wij stellen u voor de randvoorwaarde voor deze aanbouw te beschouwen als nader te bepalen.

Parkeergarage: in het Schetsplan Plus missen we informatie over de positionering van de in en uitgangen voor voetgangers van en naar de garage naar de binnenstad. Deze positionering moet aantakken op de beoogde voetgangersroutes. Voor de besluitvorming op hoofdlijnen is nadere informatie hierover van essentieel belang. Overleg met belanghebbenden hierover moet nog plaatsvinden.

Randvoorwaarden veld 7: om te komen tot de bepaling van de zuidelijke rooilijn van dit veld is de status van de portierswoningen aan de Ezelsveldlaan van belang. Onlangs heeft de provincie-Zuid-Holland deze woningen bij de gemeente voorgedragen tot plaatsing op de rijksmonumentenlijst. Dit alles in het kader van een rijksinventarisatie van mogelijke monumenten in de periode 1880-1940. Volgens het M.S.P.-team (groslijst monumenten) zijn de criteria, dat deze portierswoningen een ensemble vormen met het voormalige T.U.-complex Nieuwelaan. Wij zijn altijd voorstander geweest van handhaving van deze karakteristieke woningen. Wij voelen ons in het voorstel van de provincie bevestigd. Naar ons oordeel zal handhaving van deze woningen de beoogde diversiteit van de invulling in het Zuidpoort gebied bevorderen. Wij stellen voor de zuidelijke rooilijn van veld 7 nader te bepalen bij handhaving van de portierswoningen Ezelsveldlaan 55. en 57. Daarbij moet ook het logistieke plan - laden en lossen - betrokken worden.

Randvoorwaarden velden 9 en 10: het architectenteam wil dat het studiegebied aansluit op het stedelijk weefsel van de bestaande stad. Het bij dit idee geopperde gesloten bouwblokprincipe mag niet rigide toegepast worden om een ander uitgangspunt, namelijk aansluiten bij bestaande elementen, te blokkeren. Overigens staan in het Schetsplan geen randvoorwaarden genoemd zoals de nota doet suggereren. In dit stadium van de discussie beschouwen we de voorstellen van de kant van de architecten slechts als aanbevelingen.

Woonboten: in het schetsplan ontbreken een aantal woonboten. Er is met belanghebbenden niet alleen geen overeenstemming over de locatie maar ook niet over het aantal. Op het punt van het aantal geldt nog steeds de beslispuntennota.

Exploitatie: de nota geeft aan dat achtergronden van de exploitatie vertrouwelijk zijn. Voor een goede beoordeling van het totale plan en toekomstige ontwikkelingen is inzicht noodzakelijk. Hierbij stellen we de volgende vragen. Streeft de gemeente naar een aanvaardbare exploitatie voor het plangebied als geheel of per deelgebied? Welke functies belasten de exploitatie negatief en welke positief? Kan de gemeente al aangeven welke onderdelen ge�ntensiveerd/verhoogd of ge�xtensifeerd/verlaagd worden als de exploitatie daar aanleiding toe geeft? Grondexploitatie mag niet alleen leidraad zijn maar moet telkens gerelateerd worden aan de beoogde kwaliteit en de gewenste functies.


Conclusie
Er staan nog veel overblijvende risico's in het Schetsplan Plus '99. Op zich is dit niet erg, wanneer deze maar onderkend worden zoals in de nota is gebeurd. Zeker als opstap naar een voorontwerp bestemmingsplan is dit plan goed bruikbaar. De Belangenvereniging Zuidpoort is van mening dat het plan verwachtingen wekt terwijl het nog niet meer is dan een vlekkenplan, waarvoor naast de punten uit de nota ook nog een aantal andere elementen onderzocht moeten worden.
Ten aanzien van het uitgangspunt 'aansluiting binnenstad' scoort het plan positief. Voor een hoogwaardige 'entree binnenstad' is het plan onvoldoende en voor de waarborging van 'sociale veiligheid' vragen enkele elementen om nader onderzoek. Bij 'menging van functies' vraagt de interactie tussen de twee pleinen nog de nodige aandacht. En ten aanzien van het uitgangspunt 'goed woonmilieu' plaatsen we kanttekeningen bij het beheer van de woonhoven.


Reactie Belangenvereniging Zuidpoort op de voorstellen van B&W
De voorstellen uit de nota van B&W leiden tot de volgende reactie:

  1. Schetsplan-plus
    Doelstellingen, uitgangspunten en criteria toevoegen aan het schetsplan. Vooral aandacht voor de uitgangspunten entreefunctie en sociale veiligheid. Nog niet goed uitgewerkte elementen opnemen in het studiegebied en per element nut en noodzaak noemen. Het studiegebied niet meer beschouwen dan een aanbeveling.
  2. Stedebouwkundige hoofdopzet
    Het voorplein moet als apart veld aangemerkt worden met aparte voorwaarden voor ontwikkeling. Het is onduidelijk hoe en welke mate nu rooilijnen vastgelegd worden. De interactie tussen beide pleinen is niet beschreven.
  3. Functies van de velden
    Op dit moment kan alleen een besluit genomen worden over de functies van het kerngebied.
  4. Theater
    De ruimte rondom theater en cultuurplein inclusief veld 5 benutten voor versterking en uitbreiding van de theaterfunctie.
  5. Risico-analyse
    Risico-analyse moet men integraal benaderen en niet ad hoc en separaat afwikkelen. Meer aandacht voor de analyse van nut en noodzaak van de risico-elementen op stedenbouwkundig, functioneel en exploitatief gebied.
  6. Gesprekken over veld 9 en 10
    Voortzetting van het overleg met betrokkenen en initiatiefnemers is prima, maar met de bewoners van veld 10 heeft een dergelijk gesprek op inhoudelijk niveau nog niet plaatsgevonden. Wij wachten dit af.
  7. Vertrouwelijkheid bijlage 1a en 1b
    De analyse van inhoudelijke risico's moet openbaar gemaakt worden zodat overleg hierover mogelijk is. Er moet inzicht gegeven worden in de relatie tussen financi�le risico's, gewenste stedenbouwkundige kwaliteit en de functionele opgave in het Zuidpoortplan.
  8. Stadskantoor
    Relatie met huidige schetsplan is onduidelijk of zijn er toch nog steeds plannen/idee�n om een stadskantoor in het Zuidpoortgebied te realiseren?

Gezien de veelheid van de aspecten zijn wij gaarne bereid onze schriftelijke reactie mondeling toe te lichten.

Met vriendelijke groeten,

H.W. van den Burg
voorzitter

T.H.Boon
secretaris


| doelstelling | historie | plan elementen | laatste nieuws |
| openbaar | practisch | links |