Ontwerpers uiten milde kritiek op nieuw Zuidpoortplan

Delft - Het nieuwe Zuidpoortplan biedt geen oplossing voor de lelijke verkeersader Zuidwal, is te kleinschalig en onderschat de kwaliteit van de door de Delftse architect L. Haak ontworpen terraswoningen aan de Zuiderstraat.
Dat waren de weinige sceptische geluiden van de aanwezige stedenbouwers en architecten tijdens een bijeenkomst van ontwerpersvereniging Delft Disign over dit project.
De hoofdlijnen van het schetsplan - een kleiner cultuurplein, een groter winkelplein en grillige woningbouw boven winkels - kwamen ongeschonden door de discussie heen.

Hetty Boersma:

Het gesprek over de ontwikkeling van Zuidpoort loopt al meer dan tien jaar. Een periode die wethouder R. Grashoff duidelijk te lang vindt. Hij liet maandagavond weten dat als het aan hem ligt de eerste paal nog in zijn collegeperiode de grond in gaat.
In het bereiken van dit doel is het Schetsplan-plus een belangrijke stap. Het is het aangepaste schetsplan van Gunnar Daan, waar de gemeenteraad begin 1998 fundamentele kritiek op had: de ongeveer 940 parkeerplaatsen moesten volgens de raadsleden allemaal onder de grond, de stadsmuur werd verworpen en er moest meer aandacht komen voor sociale veiligheid. Een nieuw architectenteam, bestaande uit Bob van Reeth (Antwerpen), Vera Yanovshtchinsky (Den Haag), John Tuomey en Sheila O'Donnell (Dublin), werd aan het werk gezet. Dit team is begin februari met de eerste studies naar buiten gekomen. Momenteel wordt er gediscussieerd met belanghebbenden en deskundigen waarna de plannen dit voorjaar de politieke besluitvorming in gaan.

Jargon
De openbare bijeenkomst in het caf� van Theater de Veste werd vooral bezocht door vakgenoten van het internationale architectenteam.
Grashoff zei in zijn inleiding te hopen op een debat, waarin niet zozeer het eigen belang als wel de vakmatige interesse op de eerste plaats staat. Dat resultaat behaalden de aanwezigen niet zozeer op inhoudelijk niveau als wel wat betreft het jargon. "Het gebied is heel mooi gemorfologiseerd", wist een man uit het publiek zonder haperen uit zijn mond te krijgen.
Van Reeth wist het de aanwezigen te verzekeren 'van leegte ruimte te kunnen maken' en Vera Yanovshtchinky sprak met graagte over de 'korrelgrootte' van een gebouw. Inhoudelijk ging de diskussie vooral over de verhouding van het nieuwe Zuidpoort tot de rest van de stad.
Stedenbouwkundige S. van der Gaag zei het schetsplan te klein van opzet te vinden. "Het is een soort verkavelingsplan. We zijn vakken aan het vullen en praten of een pleintje wel groot genoeg is. Maar op deze manier wordt de vraag te klein gesteld. Het Rijn-Schiekanaal, het verkeerstracé Sebastiaansbrug-Zuidwal en het noordelijk TU-gebied moeten wel mee ontwikkeld worden."
"Grashoff: We nemen de Zuidwal wel in de plannen mee, maar we kunnen Zuidpoort niet zomaar uitbreiden. Er staat langs de Schie bebouwing uit de jaren zeventig en ik wil er echt niet op aansturen om dat te slopen". Eveneens met het idee om de stedebouwkundige ontwerpen grootschaliger aan te pakken, werd vanuit het publiek de suggestie gedaan om het team van Van Reeth te laten praten met de stedenbouwkundige van het spoorgebied, Joan Busquets, en die van het TU-gebied, Riek Bakker.
Wethouder Grashoff verwierp dit voorstel. "Dan gaat het zoals het altijd in Delft gaat: een plan wordt zes keer in de rondte gedraaid en er gebeurt niets".

Sebastiaansbrug
Een aantal aanwezigen vond dat er iets gedaan zou moeten worden met de Sebastiaansbrug, volgens hen een obstructie uit de jaren zestig.
De wethouder stelde dat het in verband met het drukke vaarverkeer uitgesloten is om deze brug te verlagen. Wel zag hij iets in een verbetering van de zijkanten, tegelijk met de ontwikkeling van de Nieuwelaan (veld 10)
Teleurstellend was dat de vragen van publiek en forumleden vaak teruggingen op besluiten die al vele jaren geleden door de raad zijn genomen. Nogmaals werd publiekelijk gevraagd of de vele nieuwe winkels in het gebied de klanten niet uit de rest van de binnenstad zouden doen trekken. "Nee", antwoordde M. Schoenmaker van projectontwikkelaar MAB geduldig. We denken juist dat er straks bezoekers komen die nu nog ergens anders naar toe gaan".
T. Boon van Belangenvereniging Zuidpoort bekritiseerde de smalle en enige doorgang tussen het zogenaamde Voorplein (met bus- en tramhalte) en het nieuwe winkelplein. "Je hebt op deze manier geen zicht op de stad".
Bob van Reeth diende van repliek: " Als er in een woonkamer te veel deuren zijn, weet je niet waar de voordeur is. Ik zie de doorgang meer als een poort. Maar deze is wel acht meter breed. Dat is dus een heel flinke poort. Het is net zoiets als de steeg tussen het cultuurplein en het winkelplein. Deze is ook acht meter breed. Dat is echter een enorme steeg hoor. In Milaan zijn de boeienste straten veel smaller".
Kritiek op de eventuele gebrekkige sociale veiligheid van een dergelijke 'steeg' bleek Van Reeth niet goed te kunnen hebben. "Naar mijn gevoel is dit plan compleet veilig. Als er dan toch nog problemen ontstaan, dan zijn die niet stedenbouwkundig op te lossen".

Paviljoen
Onderdeel van het nieuwe schetsplan is het symmetrische winkelplein. Hierop zou, vlak voor de terraswoningen van architect L. Haak, een paviljoen moeten komen. De Delftse architect liet zich tijdens de bijeenkomst niet onbetuigd en toonde dia's die duidelijk moesten maken hoe het paviljoen het toekomstige plein en het aanzicht op zijn woningen zou verpesten.
Van Reeth zette zich schrap: "Ik heb niet de bedoeling om uw gebouw weg te steken".
Ton Voets, voorzitter van de forumdiscussie: "Maar waarom wil u het paviljoen er dan?".
Van Reeth: "Het Haakpand is geen wand van een plein. Ik wilde er aanvankelijk een ander gebouw voor zetten. Maar dat idee heb ik steeds meer gerelativeerd. Ik kies nu voor een precieus ding dat de aandacht afleidt".
Hierop reageerde Vera Yanovshtchinky gevat met de opmerking dat het publiek de jaren zestig de ene keer als obstructie opvat (Sebastiaansbrug) en de andere keer bijna heilig verklaart (Haak-gebouw).
Grashoff trok eveneens een dergelijke conclusie: "U spreekt elkaar tegen in de kritiek", waaruit hij de hoop putte dat het Schetsplan-plus zonder veel veranderingen door de raad zal worden goedgekeurd. Wellicht wordt de eerste paal van Zuidpoort dan toch in april 2000 geslagen.